«Ακολουθώντας το χρωματικό μονοπάτι του Φώτη Σαρρή: Από τον Διονύσιο εκ Φουρνά στον Θεόφραστο τον Ερέσιο» Διάλεξη στο πλαίσιο της έκθεσης «Φώτης Σαρρής (1937-2011). Ζωγραφική»
Τετάρτη 30 Απριλίου 2014 και ώρα 19:30
Την Τετάρτη 30 Απριλίου 2014 ο δρ Θωμάς Κατσαρός, Συντηρητής Αρχαιοτήτων και έργων τέχνης στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο έδωσε διάλεξη στο Μουσείο με θέμα:
«Ακολουθώντας το χρωματικό μονοπάτι του Φώτη Σαρρή: Από τον Διονύσιο εκ Φουρνά στον Θεόφραστο τον Ερέσιο»
Ο Φώτης Σαρρής ζωγράφος, ερευνητής της ύλης του χρώματος και της ιστορίας των χρωστικών αναζήτησε τα φυσικά χρώματα σε διάφορες περιοχές οι οποίες υποδεικνύονται από τις γραπτές πηγές ως τόποι εξόρυξης χρωστικών.
Για να ανακαλύψει τις χρωστικές, τις βαφές και τα βερνίκια, τις τεχνικές ζωγραφικής, αλλά και τους τόπους προέλευσης των χρωμάτων μελέτησε τη σχετική βιβλιογραφία και εντρύφησε στις αρχαίες και μεσαιωνικές πηγές.
Η «Ερμηνεία της Ζωγραφικής Τέχνης» του Διονυσίου εκ Φουρνά (18ος αι.) αποτέλεσε την αφετηρία της μελέτης του. Εκεί ανακάλυψε ότι οι ρίζες της παράδοσης θα έπρεπε να αναζητηθούν σε πιο παλιές εποχές, στους Ελληνιστικούς και, ίσως, στους Κλασικούς χρόνους.
Ακολουθώντας το μονοπάτι της έρευνας του Φώτη Σαρρή από τα νεώτερα κείμενα χρωματολογίας, στις αναγεννησιακές και μεσαιωνικές πραγματείες και από τα μεταβυζαντινά συνταγολόγια στις λατινικές πηγές όπως ο Πλίνιος και ο Βιτρούβιος καταλήγουμε στο έργο «Περί Λίθων» του μαθητή του Αριστοτέλη, Θεόφραστου του Ερεσίου το οποίο αποτελεί την αρχαιότερη γραπτή μαρτυρία για τις χρωστικές ύλες που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι του 4ου π.Χ.
Οι χρωστικές οι οποίες τον απασχόλησαν περισσότερο είναι: η κιννάβαρη, το αίμα του Δράκοντα, το ψιμύθι (λευκό του μολύβδου), η κογχυλιακή πορφύρα, το λαζούρι (από λάπις λάζουλι), η ώχρα, ο Βώλος και ο αιματίτης, ο αζουρίτης και το βαρδάραμον ή τσιγκιάρι.
Ο Φώτης Σαρρής υπέθεσε την ύπαρξη συνεχούς αντιγραφικής παράδοσης μεταξύ των ζωγράφων από την αρχαιότητα μέχρι και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Έτσι διαπίστωσε ότι και ζωγράφοι που είχαν χαρακτηρισθεί λαϊκότροποι και, άρα, αποκομμένοι από τη λόγια παράδοση θα έπρεπε να επανεξεταστούν υπό το πρίσμα νέων δεδομένων. Και πράγματι η δημοσίευση από τον ίδιο ανέκδοτων χειρογράφων με σημειώσεις ζωγράφων από το Καπέσοβο ενισχύουν την πρόταση για την επαναπροσέγγιση της μεταβυζαντινής ζωγραφικής.