«Per Kirkeby: Ενας δημιουργικός διάλογος με τη Βυζαντινή τέχνη»
02 Φεβρουαρίου 2012 έως 24 Μαρτίου 2012
Ο Per Kirkeby, ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του νεο-εξπρεσιονισμού στη Δανία, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με μια έκθεση που σκιαγραφεί την πορεία του μέσα από 29 επιλεγμένα έργα. Ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας και ποιητής εμπνέεται από τη βυζαντινή τέχνη, την οποία αποδίδει με ιδιαίτερο προσωπικό ύφος. Το έργο του καλλιτέχνη, ενσωματώνει επιρροές από ποικίλα ρεύματα διαφορετικών εποχών, περισσότερο ή λιγότερο κλασικά (Αναγέννηση, κυβισμός κ.ά.), αλλά κυρίως εμπνέεται από στοιχεία της ορθόδοξης θεολογίας και της βυζαντινής αγιογραφίας. Η γνώση της βυζαντινής τέχνης αποτελεί αναπόσπαστο και καίριο στοιχείο για τη δυνατότητα ανάγνωσης και εξερεύνησης των έργων του Kirkeby. Τα έργα του Kirkeby δεν είναι αντίγραφα θρησκευτικών εικόνων ή θεολογικών σκηνών, όμως ο θεατής μπορεί να διακρίνει σε αυτά τους υποκείμενους φορμαλιστικούς δεσμούς (χρώμα, σχήματα, δομή και συγκεκριμένα στοιχεία) και τις θεματικές επιρροές, που απορρέουν από τη βαθιά και ώριμη γνώση που ο ίδιος έχει για τη βυζαντινή τέχνη.
Τα στοιχεία της βυζαντινής τέχνης που μεταφέρει, αυτούσια ή μεταπλασμένα, ο Per Kirkeby στα έργα του, θα έχουν την ευκαιρία να ανιχνεύσουν και να εντοπίσουν οι επισκέπτες της έκθεσης αυτής, μέσα από τρεις ενότητες.
Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται έξι προσχέδια, για υαλογραφίες, σε φυσικό μέγεθος, που ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε από το 2004 έως το 2008 για την εκκλησία της Gentofte. Ο Kirkeby άντλησε τα θέματά του από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, ενώ μοτίβα που επανέρχονται στα προσχέδια αυτά είναι το Δέντρο (Δέντρο της Ζωής, της Γνώσης) και το Βουνό ή ο Βράχος.
Στη δεύτερη ενότητα περιλαμβάνονται έργα που κινούνται γύρω από τρία μοτίβα: το δέντρο, τον σταυρό και τις σφήνες. Το δέντρο που εμφανίστηκε στο έργο του Kirkeby στη δεκαετία του 1980, και διαδραματίζει έκτοτε σοβαρό ρόλο στην τέχνη του, συσχετίζεται με τη ζωή και τον θάνατο ―όπως οι Βυζαντινοί ζωγράφοι στα χρόνια της Εικονομαχίας κατέφευγαν στα σύμβολα, ο Kirkeby αφήνει τα δέντρα του να καταστούν σύμβολα της Σταύρωσης, του Θανάτου και της Ανάστασης του Χριστού. Στην ίδια ενότητα παρουσιάζεται μια σειρά από έργα με θέμα: Αγωνία στον κήπο της Γεθσημανή. Στα έργα αυτά ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει ένα μεγαλοπρεπές, βραχώδες τοπίο βυζαντινής έμπνευσης στο οποίο ξεχωρίζει μια φλεβωτή Δοκός ανάμεσα σε οροσειρές, και ένα Ποτήριο πάνω στα χρώματα της αυγής, το «πικρό ποτήριον» που κλήθηκε να πιει ο Χριστός. Το απολιθωμένο σύμπαν των πινάκων μαρτυρεί τη γοητεία που ασκούν τα βουνά στον γεωλόγο-καλλιτέχνη.
Στην τελευταία ενότητα οι πίνακες εικονογραφούν Σπήλαια. Το σπήλαιο λειτουργεί διττά στο έργο του καλλιτέχνη, ως καταφύγιο και ως τόπος στοχασμού. Η διττή αυτή λειτουργία συνδέεται με τον συμβολισμό που εμπεριέχουν τα σπήλαια της βυζαντινής τέχνης, ως απλοί ή ως ιδιαίτερης σημασίας χώροι (σπηλιά-φάτνη της Βηθλεέμ, στην εικονογραφία της Γέννησης, κενός τάφος, στην Σταύρωσης ή υπόγειος θάλαμος του βασιλείου των νεκρών, στην Ανάσταση)
Την έκθεση επιμελείται ο ιστορικός τέχνης δρ Mikael Wivel, o οποίος έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με το έργο του καλλιτέχνη και έχει εκδώσει σημαντικά συγγράμματα για αυτό.
Η έκθεση έχει οργανωθεί από την Πρεσβεία της Δανίας στην Αθήνα και τελεί υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.