Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο :: Περιοδικές εκθέσεις .::. Παλαιότερες εκθέσεις

Μια έκθεση μέσα στην έκθεση. Οι μουσειακές συλλογές δημιουργούν συνεκτικούς δεσμούς.

Σεπτέμβριος 2013 έως Μάιο 2015

Η εξωστρεφής επικοινωνιακή πολιτική των Μουσείων με τη διοργάνωση εκθέσεων που προβάλλουν αντικείμενα εκτός των συλλογών τους αποτελεί πλέον δόκιμη διεθνή πρακτική. Τα οφέλη πολλά: η προαγωγή της επιστημονικής γνώσης, της έρευνας και της τεκμηρίωσης, η ένταξη των αντικειμένων σε νέα συμφραζόμενα (recontextualization), η συνεργασία και δικτύωση των μουσείων αλλά, κυρίως, η διεύρυνση της προσβασιμότητας για το κοινό. 

Το Βυζαντινό Μουσείο ―το οποίο συστηματικά αποτελεί φορέα δανεισμού έργων σε εκθέσεις για το Βυζάντιο ανά τον κόσμο― συμμετέχει στη μεγάλη περιοδική έκθεση Heaven and Earth: Art of Byzantium from Greek Collections δανείζοντας 28 σημαντικά εκθέματα από τη μόνιμη έκθεσή του. 

Πώς όμως αντιδρά ένα μεγάλο μουσείο σε αυτήν την κινητικότητα; Σηματοδοτεί η μετακίνηση των αντικειμένων απλώς μια απουσία ή μια ευκαιρία για μια πιο σύνθετη διαχείριση; Το Βυζαντινό Μουσείο επιλέγει να αντιμετωπίσει το ζήτημα αυτό είτε με συνεργασίες, παρουσιάζοντας μοναδικά αντικείμενα από άλλα Μουσεία, είτε με σπουδαία έργα από τις άγνωστες συλλογές του. Οκτώ σημαντικότατες βυζαντινές εικόνες έχουν επιλεγεί από το Μουσείο της Καστοριάς για να αντικαταστήσουν τα έργα που λείπουν, ενώ σπουδαία αντικείμενα, που δεν είχαν ενταχθεί στη μόνιμη έκθεση, ανασύρονται από τις αποθήκες. Μια νέα έκθεση αναπτύσσεται προσωρινά μέσα στην έκθεση που όχι μόνο στηρίζει το ερμηνευτικό πλαίσιο των ενοτήτων αλλά προσφέρει νέες αναγνώσεις στο κοινό.


Ορισμένα έργα, γλυπτά και εικόνες, μοναδικά ως προς την σημαντικότητά τους έχουν αντικατασταθεί από μουσειακά αντίγραφα. Τα αντίγραφα επιτρέπουν στον επισκέπτη να αποκομίζει την αίσθηση του πρωτότυπου εκθέματος, ενώ ταυτόχρονα δεν αλλάζουν το μουσειολογικό και ερμηνευτικό περιεχόμενο της έκθεσης. Τα εξαιρετικής πιστότητας αντίγραφα, τα οποία φιλοτεχνήθηκαν από καλλιτέχνες συντηρητές που υπηρετούν στο Μουσείο, προστίθενται στη μεγάλη προϋπάρχουσα συλλογή αντιγράφων του. 

Στη θέση των αντικειμένων μικροτεχνίας που μετακινήθηκαν το Μουσείο εκθέτει ακριβή τρισδιάστατα είδωλα-αντίγραφα των αντικειμένων, «ολογράμματα». Για να παραχθούν τα ολογράμματα το Μουσείο εγκαινίασε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Ολογραφίας. Η τεχνική αυτή, που η χρήση της σε μουσειακούς χώρους αποτελεί πρωτοτυπία σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν στοχεύει στο να αποκρύψει την απουσία του αυθεντικού αντικειμένου αλλά στο να αναπαράγει την τρίτη διάσταση, που λείπει από τα μέσα οπτικής επικοινωνίας όπως π.χ. από τη φωτογραφία.
 
Όλα τα αντικείμενα, πρωτότυπα, αντίγραφα και ολογράμματα φέρουν ειδική σήμανση. 

Η έκθεση «Heaven and Earth: Art of Byzantium from Greek Collections» παρουσιάζεται από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και το Μουσείο Μπενάκη στη National Gallery of Art, στη Washington D.C. (Οκτώβριος 2013-Μάρτιος 2014), στο J. Paul Getty Museum, Los Angeles (Απρίλιος-Αύγουστος 2014) και στο Art Institute στο Chicago (Σεπτέμβριος 2014-Φεβρουάριος 2015).