Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο :: Το Μουσείο .::. Τμήμα Συντήρησης .::. Δεοντολογία

Δεοντολογία

Πολλά από τα έργα που απαρτίζουν τις συλλογές του Μουσείου έχουν πρωτίστως θρησκευτικό χαρακτήρα, ωστόσο δεν παύουν να είναι και φορείς ιστορικών, καλλιτεχνικών και κοινωνικών μηνυμάτων. Με την εισαγωγή τους στο Μουσείο τα αντικείμενα αυτά δεν αντιμετωπίζονται πλέον μόνο ως αντικείμενα λατρείας, αλλά τοποθετούνται σε ένα νέο ερμηνευτικό πλαίσιο που αναδεικνύει και την ιστορική, αισθητική και συμβολική τους αξία.

Τα νέα νοήματα που παράγονται στις εκθέσεις του Μουσείου και οι πολιτισμικές πληροφορίες που επιδιώκεται να αναδειχθούν σχετίζονται προφανώς και με τον τρόπο που συντηρούνται τα έργα. Η συντήρηση των έργων του ΒΧΜ στοχεύει στην ανάδειξη των αυθεντικών στοιχείων τους, της ιστορικής και αισθητικής τους αξίας, χωρίς ωστόσο να παραχθεί ένα νέο αντικείμενο και να διαταραχθεί η εγγενής ισορροπία του. Ο σεβασμός στην αυθεντικότητα του έργου οδηγεί στην αποφυγή κάθε επέμβασης που εμπεριέχει το στοιχείο της δημιουργίας. Έτσι προκύπτει και η αρχή της ελαχιστοποίησης των επεμβάσεων, την οποία και υιοθετούν οι συντηρητές του ΒΧΜ. Η χρήση ήπιων και αναστρέψιμων μεθόδων και υλικών, που επιτρέπουν την ανώδυνη αφαίρεσή τους από το έργο, συνιστούν άλλη μια σημαντική αρχή για την επεμβατική συντήρηση.

Ωστόσο, η κακή κατάσταση διατήρησης ενός έργου, η σπανιότητά του κ.ά. υποδεικνύουν κάποιες φορές δραστικότερη αντιμετώπιση. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να αφαιρεθεί ολοκληρωτικά ένα αυθεντικό στοιχείο από το έργο (π.χ. το προστατευτικό βερνίκι των ζωγραφικών έργων) ή μια νεότερη επέμβαση (επιζωγράφιση, συγκόλληση κ.ά.), ή να γίνουν νέες συμπληρώσεις ώστε να αποκατασταθεί η ενότητά του, η ιστορική ή η αισθητική του αξία. Αυτές οι δραστικές και συχνά μη αναστρέψιμες ενέργειες πραγματοποιούνται μετά από εμπεριστατωμένες μελέτες που προκύπτουν από ερευνητική μεθοδολογία μέσω της απαραίτητης διεπιστημονικής συνεργασίας. Εξέταση-ανάλυση-μελέτη είναι το τρίπτυχο για μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη διάγνωση των προβλημάτων συντήρησης.