Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο :: Το Μουσείο .::. Τμήμα Συντήρησης .::. Εργαστήριο Συντήρησης Υφάσματος

Εργαστήριο Συντήρησης Υφάσματος

Το εργαστήριο συντήρησης υφάσματος ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1999. Σήμερα απασχολεί δύο συντηρήτριες. Διαχειρίζεται περίπου 1.200 αντικείμενα, κυρίως είδη εκκλησιαστικής χρήσης, όπως ιερατικά ενδύματα κ.ά. Τα περισσότερα από αυτά αποτελούνται από σύνθετα υλικά: φυτικές, ζωικές και μεταλλικές ίνες, πούλιες, τιρτίρ, χαρτί, ζωγραφισμένη επιφάνεια, είναι τα πιο συνηθισμένα. Ελάχιστα είναι τα αντικείμενα της συλλογής υφάσματος που είχαν συντηρηθεί πριν από το 1999, από εξωτερικούς συνεργάτες του Μουσείου. Οι ακατάλληλες συνθήκες φύλαξής τους στο παρελθόν αλλά και οι ανθρώπινες επεμβάσεις έχουν επιδράσει αρνητικά στην κατάσταση διατήρησής τους.

Γενικά οι δυο βασικές αρχές που ενστερνίζεται το εργαστήριο, έτσι όπως ορίζει και ο κώδικας δεοντολογίας των συντηρητών, είναι η μη αλλοίωση του χαρακτήρα ή της αισθητικής του συντηρούμενου αντικειμένου και η αναστρεψιμότητα της επέμβασης.

Το εργαστήριο, εκτός από την εξέταση της κατάστασης του αντικειμένου, την επεμβατική συντήρηση και την ηλεκτρονική τεκμηρίωσή της, ασχολείται με τη διερεύνηση και ταυτοποίηση των υλικών κατασκευής, της δομής και της παθολογίας των υφασμάτων. Εξειδικευμένες αναλύσεις γίνονται σε συνεργασία με εξωτερικά διαπιστευμένα εργαστήρια.

Οι εργασίες συντήρησης που γίνονται συνήθως στο εργαστήριο είναι:

  • Ο καθαρισμός, στεγνός ή υγρός, με απιονισμένο νερό ή με διαλύτες που γίνεται σε τράπεζα πλυσίματος. Για τα ιδιαιτέρως ευαίσθητα αντικείμενα ο καθαρισμός πραγματοποιείται σε ειδική τράπεζα απορρόφησης.
  • Η υποστήριξη των παλαιών υφασμάτων με νέα υφάσματα.
  • Η βαφή των νέων υφασμάτων που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των παλαιών.
 
Ακόμη οι δυο συντηρήτριες του εργαστηρίου:
  • Προετοιμάζουν τα υφάσματα για μεταφορά και έκθεση.
  • Μεριμνούν για τον συνεχή έλεγχο των συνθηκών του περιβάλλοντος έκθεσης και αποθήκευσης των υφασμάτων του Μουσείου.
  • Μελετούν, καταγράφουν και φωτογραφίζουν όλα τα αντικείμενα με σκοπό την ομαδοποίησή τους σύμφωνα με τον τόπο προέλευσής τους, τη χρονολογία τους, τον δημιουργό τους, τον αφιερωτή τους, κ.α.
  • Επιβλέπουν φοιτητές που κάνουν πρακτική στη συντήρηση υφάσματος.

Διακοσμητικό μακρόστενο τμήμα (σήμα) κοπτικού χιτώνα (ΒΧΜ 503): Το σήμα είχε κοπεί σε τρία κομμάτια τα οποία είχαν κολληθεί το ένα δίπλα στο άλλο πάνω σε τεμάχιο νέου υφάσματος. Κατά τη διάρκεια της συντήρησης επαναφέρθηκε στο αρχικό του μακρόστενο σχήμα.
Διακοσμητικό μακρόστενο τμήμα (σήμα) κοπτικού χιτώνα (ΒΧΜ 503): Το σήμα είχε κοπεί σε τρία κομμάτια τα οποία είχαν κολληθεί το ένα δίπλα στο άλλο πάνω σε τεμάχιο νέου υφάσματος. Κατά τη διάρκεια της συντήρησης επαναφέρθηκε στο αρχικό του μακρόστενο σχήμα.
Ζευγάρι επιμάνικων (είδος περικάρπιου που εφαρμόζεται στην άκρη του μανικιού των ιερωμένων), 1642 (ΒΧΜ 20710): Το λεπτό μεταξωτό ύφασμα πάνω στο οποίο είναι «καρφωμένα» τα μεταλλικά νήματα της παράστασης και των επιγραφών είχε σχεδόν ολοσχερώς διαλυθεί στα σημεία που δεν καλυπτόταν από αυτά. Τα μεταλλικά αυτά τμήματα καθώς και τα υπολείμματα του μεταξωτού υφάσματος υποστηρίχθηκαν με ειδικό τρόπο ραψίματος και υλικά πάνω σε νέο μεταξωτό ύφασμα που βάφτηκε στο ίδιο χρώμα με το παλιό. Η επέμβαση συντήρησης δεν παρεμβαίνει αισθητικά και δεν αλλοιώνει το χαρακτήρα και τη μορφή του αντικειμένου.
Ζευγάρι επιμάνικων (είδος περικάρπιου που εφαρμόζεται στην άκρη του μανικιού των ιερωμένων), 1642 (ΒΧΜ 20710): Το λεπτό μεταξωτό ύφασμα πάνω στο οποίο είναι «καρφωμένα» τα μεταλλικά νήματα της παράστασης και των επιγραφών είχε σχεδόν ολοσχερώς διαλυθεί στα σημεία που δεν καλυπτόταν από αυτά. Τα μεταλλικά αυτά τμήματα καθώς και τα υπολείμματα του μεταξωτού υφάσματος υποστηρίχθηκαν με ειδικό τρόπο ραψίματος και υλικά πάνω σε νέο μεταξωτό ύφασμα που βάφτηκε στο ίδιο χρώμα με το παλιό. Η επέμβαση συντήρησης δεν παρεμβαίνει αισθητικά και δεν αλλοιώνει το χαρακτήρα και τη μορφή του αντικειμένου.
Ζευγάρι επιμάνικων (είδος περικάρπιου που εφαρμόζεται στην άκρη του μανικιού των ιερωμένων), 1642 (ΒΧΜ 20709): Το λεπτό μεταξωτό ύφασμα πάνω στο οποίο είναι «καρφωμένα» τα μεταλλικά νήματα της παράστασης και των επιγραφών είχε σχεδόν ολοσχερώς διαλυθεί στα σημεία που δεν καλυπτόταν από αυτά. Τα μεταλλικά αυτά τμήματα καθώς και τα υπολείμματα του μεταξωτού υφάσματος υποστηρίχθηκαν με ειδικό τρόπο ραψίματος και υλικά πάνω σε νέο μεταξωτό ύφασμα που βάφτηκε στο ίδιο χρώμα με το παλιό. Η επέμβαση συντήρησης δεν παρεμβαίνει αισθητικά και δεν αλλοιώνει το χαρακτήρα και τη μορφή του αντικειμένου.
Ζευγάρι επιμάνικων (είδος περικάρπιου που εφαρμόζεται στην άκρη του μανικιού των ιερωμένων), 1642 (ΒΧΜ 20709): Το λεπτό μεταξωτό ύφασμα πάνω στο οποίο είναι «καρφωμένα» τα μεταλλικά νήματα της παράστασης και των επιγραφών είχε σχεδόν ολοσχερώς διαλυθεί στα σημεία που δεν καλυπτόταν από αυτά. Τα μεταλλικά αυτά τμήματα καθώς και τα υπολείμματα του μεταξωτού υφάσματος υποστηρίχθηκαν με ειδικό τρόπο ραψίματος και υλικά πάνω σε νέο μεταξωτό ύφασμα που βάφτηκε στο ίδιο χρώμα με το παλιό. Η επέμβαση συντήρησης δεν παρεμβαίνει αισθητικά και δεν αλλοιώνει το χαρακτήρα και τη μορφή του αντικειμένου.